اختلالات غدد درون ریز زمانی رخ می‌دهد که بدن سگ یا گربه شما به طور نامناسبی هورمون تولید یا آزاد می‌کند.
این عدم تعادل می‌تواند علائم بالینی مختلفی ایجاد کند و بر سلامت کلی حیوان خانگی شما تأثیر بگذارد.
در اینجا مروری بر سه اختلال غدد درون ریز رایج در سگ‌ها و گربه‌ها، همراه با نکاتی برای کمک به شما در تشخیص زودهنگام علائم و ارائه مراقبت‌های لازم به حیوان خانگی‌تان، ارائه شده است.
۱. دیابت شیرین
دیابت شیرین ناشی از موارد زیر است:
- کمبود تولید انسولین از پانکراس (این بیماری در انسان به عنوان دیابت نوع ۱ یا وابسته به انسولین شناخته می‌شود). این بیماری بیشتر در سگ‌ها شایع است.
- مقاومت به انسولین در بدن، که در آن استفاده از قند خون دشوار است (این بیماری در انسان به عنوان دیابت نوع ۲ یا مستقل از انسولین شناخته می‌شود). این بیماری بیشتر در گربه‌ها شایع است.
-
- علائم بالینی:
- افزایش تشنگی و تکرر ادرار
- کاهش وزن با وجود اشتهای خوب یا افزایش یافته
- تشخیص:
- آزمایش خون و نمونه ادرار می‌تواند سطح بالای گلوکز، که معمولاً به عنوان “قند” شناخته می‌شود، را هم در خون و هم در ادرار نشان دهد.
- درمان:
- تجویز انسولین برای اینکه بدن بتواند از قند خون استفاده کند، همراه با رژیم‌های غذایی خاص که سرشار از پروتئین و/یا فیبر هستند.
- عوارض احتمالی:
- آب مروارید یا کدر شدن عدسی چشم
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- تغییرات عصبی که باعث ضعف پا می‌شوند (نوروپاتی)
- تولید کتون‌های تهدیدکننده حیات که منجر به اسید در خون می‌شود و به عنوان کتواسیدوز دیابتی شناخته می‌شود.
- علائم بالینی:
2.پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید اغلب ناشی از رشد خوش‌خیم (یعنی آدنوم) غده تیروئید در گردن است که بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند. این بیماری بیشتر در گربه‌ها شایع است و می‌تواند ثانویه به سرطان تیروئید در سگ‌ها یا مصرف بیش از حد بافت تیروئید در رژیم‌های غذایی خام رخ دهد.
علائم بالینی:
کاهش وزن با وجود افزایش اشتها
افزایش سر و صدا
استفراغ
افزایش تشنگی و ادرار
پوشش موی خشن
تحلیل رفتن عضلات
تشخیص:
آزمایش خون که نشان دهنده افزایش تولید هورمون تیروئید است.
درمان:
تجویز ید رادیواکتیو (معروف به درمان باI-131) . این ماده رادیواکتیو توسط غده تیروئید جذب شده و بافت بیش از حد تولید کننده ید را از بین می‌برد.
تجویز روزانه داروهایی (مانند: متی‌مازول) که تولید هورمون تیروئید را مسدود می‌کنند.
تغذیه با رژیم‌های غذایی تجویزی که ید، یک ماده مغذی ضروری برای تولید تیروئید، را محدود می‌کنند – در نتیجه تولید هورمون تیروئید را کاهش می‌دهند.
برداشتن غده تیروئید با جراحی.
عوارض احتمالی:
فشار خون بالا
بیماری قلبی و نارسایی قلبی
طوفان تیروئید(thyroid storm) – یک فوریت پزشکی نادر اما تهدیدکننده زندگی که در اثر فعالیت بیش از حد غده تیروئید ایجاد می‌شود و منجر به افزایش خطرناک سطح هورمون‌های تیروئید در بدن می‌شود.
3.هایپرآدرنوکورتیکیسم (بیماری کوشینگ)
این بیماری بیشتر در سگ‌ها شایع است اما به ندرت در گربه‌ها نیز رخ می‌دهد.
هایپرآدرنوکورتیزیسم، که با نام بیماری کوشینگ نیز شناخته می‌شود، در اثر تولید بیش از حد هورمون استرس (یعنی کورتیزول) یا از طریق موارد زیر ایجاد می‌شود:
تومور غده فوق کلیوی در شکم
بزرگ شدن غده هیپوفیز در مغز
علائم بالینی:
افزایش اشتها
افزایش تشنگی و ادرار
ریزش مو
ظاهر شکم گنده
تحلیل رفتن عضلات
تشخیص:
آزمایش خون هورمونی که نشان‌دهنده افزایش کورتیزول است. تشخیص‌های اضافی ممکن است شامل سونوگرافی شکم یا تصویربرداری MRI از مغز باشد.
درمان:
تجویز داروهایی که تولید کورتیزول را مسدود می‌کنند یا غده فوق کلیوی را از بین می‌برند
برداشتن غده فوق کلیوی با جراحی
پرتودرمانی مغز
عوارض احتمالی:
دیابت شیرین
فشار خون بالا
تشکیل لخته خون
عفونت‌های دستگاه ادراری
اختلالات پوستی
بیماری کیسه صفرا که به عنوان موکوسل کیسه صفرا شناخته می‌شود.
دکتر سید علی موسوی
کلینیک دامپزشکی عاج
